OGIBiz Website

Με βάση το άρθρο 1519 παρ. 2 ΑΚ, όπως αυτό τροποποιήθηκε με το άρθρο 12 του Ν. 4800/2021 : «Για τη μεταβολή του τόπου διαμονής του τέκνου που επιδρά ουσιωδώς στο δικαίωμα επικοινωνίας του γονέα με τον οποίο δεν διαμένει το τέκνο, απαιτείται προηγούμενη έγγραφη συμφωνία των γονέων ή προηγούμενη δικαστική απόφαση που εκδίδεται μετά από αίτηση ενός από τους γονείς. Το δικαστήριο μπορεί να διατάξει κάθε πρόσφορο μέτρο».

Επισημαίνεται, ότι υπό το προηγούμενο νομικό καθεστώς (πριν την

αντικατάσταση του άρθρου 1519 με το άρθρο 12 του Ν. 4800/2021, ΦΕΚ Α ́81/21-5-2021 και πριν την ψήφιση του άρθρου 1519, όπως αυτό προστέθηκε με το άρθρο 139 του Ν. 4714/2020, ΦΕΚ Α ́148/31-7-2020), ο καθορισμός του τόπου διαμονής του τέκνου, αλλά και η μεταβολή αυτού αποτελούσε περιεχόμενο της επιμέλειας. Ωστόσο, μετά την ψήφιση του Ν. 4800/2021, ο προσδιορισμός του τόπου διαμονής του τέκνου γίνεται και πάλι από τον γονέα που έχει την επιμέλεια του προσώπου του (άρθρο 1518 παρ. 1 Α.Κ.), πλην όμως για τη μεταβολή του τόπου διαμονής:
 

α) επί συνεπιμέλειας απαιτείται συναπόφαση ενώ β) επί αποκλειστικής επιμέλειας του ενός γονέα, εφόσον η μεταβολή επιδρά ουσιωδώς στο δικαίωμα επικοινωνίας του γονέα με τον οποίο δεν διαμένει το τέκνο, απαιτείται προηγούμενη έγγραφη συμφωνία αμφοτέρων των γονέων ή προηγούμενη δικαστική απόφαση (βλ. Β. Χρηστίδου, Η (συν)επιμέλεια μετά το διαζύγιο, Εισήγηση στην ημερίδα της ΕνΔΕ «Το νέο δίκαιο των σχέσεων γονέων και παιδιών», δημοσ. στην ιστοσελίδα της ΕνΔΕ, βλ. επίσης Β. Περάκη, ο.π., σελ. 655-656).

Τι συμβαίνει όμως όταν ο έχων την επιμέλεια γονέας δεν προσφύγει στο δικαστήριο, σε περίπτωση διαφωνίας του ετέρου γονέα να συναινέσει στην μεταβολή του τόπου διαμονής του τέκνου σε άλλη πόλη; Ποιες οι συνέπειες στην περίπτωση που ο έχων την επιμέλεια γονέας, μεταβάλει αυθαίρετα τον τόπο διαμονής του ανηλίκου τέκνου, κατά τρόπο που επηρεάσει καθοριστικά το δικαίωμα επικοινωνίας του ετέρου γονέα, χωρίς, βεβαίως, τη σύμφωνη γνώμη αυτού;

Στην περίπτωση αυτή, το δικαστικό αίτημα του θιγόμενου γονέα περί προσδιορισμού του τόπου διαμονής του ανηλίκου τέκνου του είναι νόμιμο: α) κατά το μέρος που επιδιώκεται η άρση της σχετικής μεταξύ των διαδίκων διαφωνίας, στηριζόμενο στα άρθρα 1512 και 1518 Α.Κ., ενώ β) είναι μη νόμιμο κατά το σκέλος που επιδιώκεται να υποχρεωθεί το εναγόμενο μέρος να επιστρέψει στην πρώην οικογενειακή στέγη, άλλως στο τόπο που ζούμε με το ανήλικο, προ της αυθαίρετης μεταβολής του τόπου διαμονής του, καθόσον το εν λόγω αίτημα σε ουδεμία διάταξη νόμου μπορεί να στηριχθεί.

Έτσι, η επικαλούμενη από τον ενάγοντα παράβαση του ισχύοντος άρθρου 1519 παρ. 2 Α.Κ. μπορεί: αα) να οδηγήσει σε λήψη ασφαλιστικών μέτρων λ.χ. ο δικαιούχος της επικοινωνίας μπορεί να ζητήσει με ασφαλιστικά μέτρα (άρθρο 732 Κ.Πολ.Δ.) την παράλειψη της μετακίνησης ή αν αυτή έχει ήδη γίνει, την επιστροφή του παιδιού, ββ) να οδηγήσει σε ανάθεση της επιμέλειας του προσώπου του ανηλίκου τέκνου αποκλειστικά στον έτερο γονέα, ο οποίος διαθέτει τα αναγκαία προσόντα για να επωμιστεί το λειτουργικό αυτό καθήκον, γγ) να συνεπάγεται ακόμα και αφαίρεση της γονικής μέριμνας (άρθρα 1532 και 1533 Α.Κ.), δδ) να γεννήσει ακόμη και υποχρέωση ανόρθωσης της θετικής και αποθετικής ζημίας που υπέστη ο δικαιούχος γονέας (λ.χ. έξοδα μετακίνησης, απώλεια εισοδημάτων), εε) να επισύρει, υπό προϋποθέσεις, την επιβολή ποινικών κυρώσεων (άρθρα 169 Α Π.Κ. και 324 Π.Κ.) αλλά ουδόλως μπορεί να οδηγήσει σε απαγόρευση προς τον γονέα να αλλάξει τον τόπο της δικής του κατοικίας, ούτε ασφαλώς σε διαταγή προς τον γονέα που ήδη μετοίκησε να επιστρέψει ο ίδιος προσωπικά στον προηγούμενο τόπο διαμονής, (βλ. σχετ. ΜΠΘ 7991/2023 Νόμος, ΜονΠρωτΓιανν 322/2022, Νόμος, Β. Περάκη, Σημαντικά ζητήματα επιμέλειας - ΑΚ 1519, ΕλλΔνη 3/2022, σελ. 657, Ελ. Κώνστα, Η δίκη της επιμέλειας και επικοινωνίας - δικονομικά θέματα και διαχρονικό δίκαιο, ΕλλΔνη 3/2022, σελ. 673-682, Ι. Βαλμαντώνης, Συνεπιμέλεια και βέλτιστο συμφέρον του τέκνου, εκδ. 2022, σελ. 104 και Κ. Φουντεδάκη, Το νέο δίκαιο των σχέσεων γονέων και παιδιών, εκδ. 2021, σελ. 81).

Νάντια Κωνστάντου